آکادمی ماهر

در نگاه اول، استفاده از مایع برای بالا بردن اجسام سنگین غیرممکن به نظر می‌رسد. اما جک هیدرولیک این کار را ممکن می‌سازد. این تجهیز صنعتی با نیروی سیال، قدرت بالایی دارد و معمولا در ماشین‌آلات سنگین به کار می‌رود.

در این مقاله به موضوع "جک هیدرولیک چیست" پرداخته و نوع عملکرد، انواع و اجزای آن را بررسی می‌کنیم.

جک هیدرولیک چیست؟

جک هیدرولیک (Hydraulic Jack) یکی از پرکاربردترین تجهیزات هیدرولیکی است که با استفاده از تراکم و جابجایی سیال کار می‌کند.

اجزای جک هیدرولیک

یک جک هیدرولیک عموما شامل پیستون، میله پیستون، درپوش سیلندر و سیلندر است. این اجزا در ساختاری شامل دو استوانه با سطح مقطع‌های مختلف تشکیل می‌شوند. سیال (معمولا روغن) در این سیلندر جریان دارد و پیستون با جابجایی، نیرو را به بار منتقل می‌کند.

عملکرد جک هیدرولیک

در یک سیستم هیدرولیک، یونیت هیدرولیک مخزن ذخیره سیال (روغن) است که با استفاده از یک الکتروموتور به چرخش در می‌آید. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به مقاله "الکتروموتور و اجزای آن" مراجعه کنید.سیال تحت فشار از طریق شیر کنترل جهت به سیلندر اصلی منتقل می‌شود. با ورود روغن به سیلندر، پیستون با توجه به جهت تزریق و فشار روغن حرکت کرده و نیروی وارده را از طریق میله پیستون به بار منتقل می‌کند.

مزایا و معایب جک هیدرولیک

مزایا:
- نیاز به فضای کم

- مؤثر در جابجایی بارهای سنگین

- استفاده آسان

- جابجایی بارها با حداقل تلاش

معایب:
- سرعت نسبتاً کم

- مستعد خرابی در صورت فرسودگی

- بوی نامطبوع در صورت گرم شدن بیش از حد روغن

- امکان نشت روغن و آلودگی خاک و آب

این خلاصه‌ای از عملکرد جک هیدرولیک و مزایا و معایب آن است.

جک هیدرولیک یک طرفه با یک میله پیستون

جک هیدرولیکی یک طرفه با یک میله پیستون در مقایسه با جک‌های پلانجر، توانایی کمتری در تحمل وزنه دارد. این جک با استفاده از نیروی جاذبه و وزن پیستون یا یک فنر به حالت اولیه باز می‌گردد. این نوع جک در سیستم‌های اتوماسیون که چند جک مشابه برای انجام یک کار واحد استفاده می‌شوند، کاربرد دارد.

سیلندر یا جک هیدرولیک متوالی

سیلندرهای متوالی از ترکیب دو یا چند سیلندر تشکیل شده‌اند که به صورت متوالی و مکانیکی کوپل شده‌اند. هر سیلندر درگاه‌های ورودی و خروجی مخصوص خود را دارد ولی نمی‌تواند به صورت مستقل عمل کند. مزیت اصلی این نوع جک در افزایش نیرو بدون نیاز به افزایش سایز پیستون است.

جک هیدرولیک تلسکوپی

جک تلسکوپی که ظاهری شبیه تلسکوپ دارد، می‌تواند ارتفاع خود را چندین برابر افزایش دهد. یکی از کاربردهای این نوع جک هیدرولیک در کامیون‌های کمپرسی برای تخلیه بار است.

جک هیدرولیک دو طرفه

در جک هیدرولیک دو طرفه، فشار سیال باعث حرکت پیستون به هر دو سمت می‌شود و کار از هر دو طرف انجام می‌گیرد. عملیات رفت و برگشت پیستون در این جک‌ها توسط تغییر جهت روغن صورت می‌گیرد. انواع جک‌های دو طرفه شامل:

- جک هیدرولیک دو طرفه با یک میله پیستون

- جک هیدرولیک دو طرفه با دو میله پیستون

می‌باشد.

انواع جک‌های هیدرولیکی دوطرفه

جک هیدرولیک دو طرفه با یک میله پیستون

در این نوع جک، جریان سیال می‌تواند به دو سمت پیستون فشار وارد کند. جک تک میله دو طرفه یکی از پرکاربردترین جک‌های هیدرولیک است که در اندازه‌ها و توان‌های مختلفی موجود است.

جک هیدرولیک دو طرفه با دو میله پیستون

این نوع جک برای میزهای فیدر که به حرکت و لرزش در دو طرف نیاز دارند، مناسب است. در این جک، میله‌های پیستون از هر دو طرف سیلندر به بار نیرو وارد می‌کنند.

تفاوت جک‌های هیدرولیک و پنوماتیک

تفاوت اصلی جک هیدرولیک و جک پنوماتیک در نوع سیالی است که برای اعمال نیرو استفاده می‌کنند. جک هیدرولیک از روغن و جک پنوماتیک از گازهای فشرده بهره می‌گیرد. هر دو سیستم مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند.

سیستم‌های پنوماتیک به دلیل استفاده از هوای فشرده عمر بیشتری دارند و سرعت بالاتری را ارائه می‌دهند. این به دلیل نرخ بالای جریان کمپرسور هوا است. هوا با مقاومت کم و سرعت بالا از شیلنگ‌ها عبور می‌کند، در حالی که روغن هیدرولیک به انرژی بیشتری برای حرکت نیاز دارد.

جک پنوماتیک سیستم بسیار تمیزی دارد. این جک برای تولید مواد غذایی و فرآیندهایی که نیاز به محیط تمیز دارند، مناسب است. به دلیل خطر نشت روغن هیدرولیک، از جک هیدرولیک معمولاً در این محیط‌ها استفاده نمی‌شود.قدرت لیفت و بالا بردن اجسام در جک‌های هیدرولیک بیشتر از جک‌های پنوماتیک است.