آكادمي ماهر

در نگاه اول، استفاده از مايع براي بالا بردن اجسام سنگين غيرممكن به نظر مي‌رسد. اما جك هيدروليك اين كار را ممكن مي‌سازد. اين تجهيز صنعتي با نيروي سيال، قدرت بالايي دارد و معمولا در ماشين‌آلات سنگين به كار مي‌رود.

در اين مقاله به موضوع "جك هيدروليك چيست" پرداخته و نوع عملكرد، انواع و اجزاي آن را بررسي مي‌كنيم.

جك هيدروليك چيست؟

جك هيدروليك (Hydraulic Jack) يكي از پركاربردترين تجهيزات هيدروليكي است كه با استفاده از تراكم و جابجايي سيال كار مي‌كند.

اجزاي جك هيدروليك

يك جك هيدروليك عموما شامل پيستون، ميله پيستون، درپوش سيلندر و سيلندر است. اين اجزا در ساختاري شامل دو استوانه با سطح مقطع‌هاي مختلف تشكيل مي‌شوند. سيال (معمولا روغن) در اين سيلندر جريان دارد و پيستون با جابجايي، نيرو را به بار منتقل مي‌كند.

عملكرد جك هيدروليك

در يك سيستم هيدروليك، يونيت هيدروليك مخزن ذخيره سيال (روغن) است كه با استفاده از يك الكتروموتور به چرخش در مي‌آيد. براي اطلاعات بيشتر مي‌توانيد به مقاله "الكتروموتور و اجزاي آن" مراجعه كنيد.سيال تحت فشار از طريق شير كنترل جهت به سيلندر اصلي منتقل مي‌شود. با ورود روغن به سيلندر، پيستون با توجه به جهت تزريق و فشار روغن حركت كرده و نيروي وارده را از طريق ميله پيستون به بار منتقل مي‌كند.

مزايا و معايب جك هيدروليك

مزايا:
- نياز به فضاي كم

- مؤثر در جابجايي بارهاي سنگين

- استفاده آسان

- جابجايي بارها با حداقل تلاش

معايب:
- سرعت نسبتاً كم

- مستعد خرابي در صورت فرسودگي

- بوي نامطبوع در صورت گرم شدن بيش از حد روغن

- امكان نشت روغن و آلودگي خاك و آب

اين خلاصه‌اي از عملكرد جك هيدروليك و مزايا و معايب آن است.

جك هيدروليك يك طرفه با يك ميله پيستون

جك هيدروليكي يك طرفه با يك ميله پيستون در مقايسه با جك‌هاي پلانجر، توانايي كمتري در تحمل وزنه دارد. اين جك با استفاده از نيروي جاذبه و وزن پيستون يا يك فنر به حالت اوليه باز مي‌گردد. اين نوع جك در سيستم‌هاي اتوماسيون كه چند جك مشابه براي انجام يك كار واحد استفاده مي‌شوند، كاربرد دارد.

سيلندر يا جك هيدروليك متوالي

سيلندرهاي متوالي از تركيب دو يا چند سيلندر تشكيل شده‌اند كه به صورت متوالي و مكانيكي كوپل شده‌اند. هر سيلندر درگاه‌هاي ورودي و خروجي مخصوص خود را دارد ولي نمي‌تواند به صورت مستقل عمل كند. مزيت اصلي اين نوع جك در افزايش نيرو بدون نياز به افزايش سايز پيستون است.

جك هيدروليك تلسكوپي

جك تلسكوپي كه ظاهري شبيه تلسكوپ دارد، مي‌تواند ارتفاع خود را چندين برابر افزايش دهد. يكي از كاربردهاي اين نوع جك هيدروليك در كاميون‌هاي كمپرسي براي تخليه بار است.

جك هيدروليك دو طرفه

در جك هيدروليك دو طرفه، فشار سيال باعث حركت پيستون به هر دو سمت مي‌شود و كار از هر دو طرف انجام مي‌گيرد. عمليات رفت و برگشت پيستون در اين جك‌ها توسط تغيير جهت روغن صورت مي‌گيرد. انواع جك‌هاي دو طرفه شامل:

- جك هيدروليك دو طرفه با يك ميله پيستون

- جك هيدروليك دو طرفه با دو ميله پيستون

مي‌باشد.

انواع جك‌هاي هيدروليكي دوطرفه

جك هيدروليك دو طرفه با يك ميله پيستون

در اين نوع جك، جريان سيال مي‌تواند به دو سمت پيستون فشار وارد كند. جك تك ميله دو طرفه يكي از پركاربردترين جك‌هاي هيدروليك است كه در اندازه‌ها و توان‌هاي مختلفي موجود است.

جك هيدروليك دو طرفه با دو ميله پيستون

اين نوع جك براي ميزهاي فيدر كه به حركت و لرزش در دو طرف نياز دارند، مناسب است. در اين جك، ميله‌هاي پيستون از هر دو طرف سيلندر به بار نيرو وارد مي‌كنند.

تفاوت جك‌هاي هيدروليك و پنوماتيك

تفاوت اصلي جك هيدروليك و جك پنوماتيك در نوع سيالي است كه براي اعمال نيرو استفاده مي‌كنند. جك هيدروليك از روغن و جك پنوماتيك از گازهاي فشرده بهره مي‌گيرد. هر دو سيستم مزايا و كاربردهاي خاص خود را دارند.

سيستم‌هاي پنوماتيك به دليل استفاده از هواي فشرده عمر بيشتري دارند و سرعت بالاتري را ارائه مي‌دهند. اين به دليل نرخ بالاي جريان كمپرسور هوا است. هوا با مقاومت كم و سرعت بالا از شيلنگ‌ها عبور مي‌كند، در حالي كه روغن هيدروليك به انرژي بيشتري براي حركت نياز دارد.

جك پنوماتيك سيستم بسيار تميزي دارد. اين جك براي توليد مواد غذايي و فرآيندهايي كه نياز به محيط تميز دارند، مناسب است. به دليل خطر نشت روغن هيدروليك، از جك هيدروليك معمولاً در اين محيط‌ها استفاده نمي‌شود.قدرت ليفت و بالا بردن اجسام در جك‌هاي هيدروليك بيشتر از جك‌هاي پنوماتيك است.

امروزه رشته مهندسي برق به يكي از محبوب‌ترين و پرطرفدارترين رشته‌ها براي زن‌ها تبديل شده است. در ايران و ساير كشورها، اين حوزه به‌سرعت در حال رشد است و فرصت‌هاي شغلي فراواني را براي زنان به وجود مي‌آورد. با پيشرفت تكنولوژي و نياز روزافزون به متخصصان برق، شركت‌ها به دنبال جذب افراد با مهارت‌هاي تخصصي هستند.

دوره‌ برق صنعتي به‌عنوان پلي ميان آموزش و بازار كار عمل مي‌كند. اين دوره‌ها نه‌تنها مهارت‌هاي فني را تقويت مي‌كنند؛ بلكه اعتمادبه‌نفس لازم براي ورود به دنياي حرفه‌اي را نيز فراهم مي‌آورند. اكنون زمان مناسبي است كه زنان با انتخاب اين مسير، به موفقيت‌هاي چشمگيري دست يابند و به‌عنوان پيشگامان اين صنعت، آينده را شكل دهند. آيا شما آماده‌ايد كه داستان موفقيت خود را آغاز كنيد؟ پس با ما همراه باشيد تا بدانيد چگونه مي‌توانيد ساده‌تر در مسير پيشرفت قدم برداريد.

با رشته مهندسي برق به عنوان يكي از پرطرفدارترين رشته‌هاي مهندسي بيشتر آشنا شويد.

 اين رشته به بررسي كاربردهاي الكتريسيته، الكترومغناطيس و الكترونيك مي‌پردازد و در دانشگاه‌هاي معتبر جهان به‌عنوان يكي از مهم‌ترين رشته‌هاي مهندسي شناخته مي‌شود. مهندسان برق در زمينه‌هاي مختلفي فعاليت مي‌كنند.

اين رشته در مقطع دانشگاهي گرايش‌هاي متنوعي دارد كه هر يك بر حوزه‌اي خاص تمركز مي‌كند. از جمله اين گرايش‌ها مي‌توان به مهندسي قدرت، مهندسي الكترونيك، مهندسي مخابرات، مهندسي كنترل و سيستم‌هاي ديجيتال اشاره كرد.

فارغ‌التحصيلان رشته برق پس از فارغ‌التحصيلي وظايف متعددي را بر عهده دارند. از جمله اين وظايف مي‌توان به خواندن مشخصات طراحي و نقشه‌هاي فني، طراحي سيستم‌ها و محصولات و ارائه بهترين راه‌حل‌ها براي پروژه‌ها اشاره كرد.

تخمين هزينه‌ها و زمان‌بندي پروژه‌ها، انجام كارها با رعايت استانداردهاي موجود، و ساخت مدل‌هاي اوليه با نرم‌افزارهاي طراحي سه‌بعدي از وظايف كليدي اين متخصصان است. براي دستيابي به مهارت‌هاي مورد نياز، ثبت‌نام در دوره برق صنعتي مؤسسات معتبر يك گزينه مناسب محسوب مي‌شود. اين دوره‌ها به شما كمك مي‌كنند با مفاهيم و تكنيك‌هاي جديد آشنا شويد و به جمع متخصصان اين حوزه بپيونديد.

با شركت در دوره‌هاي برق صنعتي، مي‌توانيد به‌عنوان يكي از پيشگامان اين صنعت، بر موفقيت خود سرمايه‌گذاري كنيد. با توجه به نياز بازار كار به متخصصين ماهر، آكادمي ماهر دوره‌هاي تخصصي متنوعي را ارائه مي‌دهد كه مي‌تواند به توسعه حرفه‌اي شما كمك كند و اعتمادبه‌نفس لازم براي ورود به بازار كار را افزايش دهد. با شركت در دوره‌هاي آكادمي ماهر، تنها يك قدم تا موفقيت در دنياي حرفه‌اي‌ها و كسب درآمد بالا فاصله داريد.

بررسي فرصت‌هاي نوين در بازار كار مهندسي برق براي خانم‌ها در ايران

بازار كار مهندسي برق در ايران با تغييرات قابل توجهي روبه‌رو است و اين تحولات فرصت‌هاي جديد و جذابي براي خانم‌ها به وجود آورده است. با توجه به پيشرفت سريع تكنولوژي و نياز مبرم به متخصصان در اين حوزه، زنان مي‌توانند نقش مؤثري در آينده اين صنعت ايفا كنند. مهندسي برق نه تنها به عنوان يك رشته علمي مهم است، بلكه به عنوان ابزاري كليدي در توسعه فناوري‌هاي نوين و بهبود كيفيت زندگي نيز شناخته مي‌شود.

يكي از شاخه‌هاي مهم اين رشته، گرايش برق صنعتي است كه بر طراحي و ساخت سيستم‌هاي الكتريكي و الكترونيكي براي صنايع مختلف تمركز دارد. اين گرايش به ويژه در پروژه‌هاي بزرگ صنعتي بسيار حياتي است و نياز به تربيت متخصصان كارآمد را افزايش داده است. خانم‌ها با ورود به اين حوزه مي‌توانند نقش مهمي در پيشرفت اين صنعت ايفا كنند.

براي كسب مهارت‌هاي لازم در اين زمينه، شركت در دوره برق صنعتي مي‌تواند گزينه مناسبي براي يادگيري و تقويت توانمندي‌هاي فني باشد. اين دوره‌ها با ارائه آموزش‌هاي عملي و نظري، به خانم‌ها كمك مي‌كنند تا سريع‌تر وارد بازار كار شوند و در پروژه‌هاي بزرگ صنعتي سهيم باشند.

بازار كار براي بانوان در مهندسي برق ايران

بازار كار مهندسي برق براي بانوان در ايران با فرصت‌ها و چالش‌هاي خاصي مواجه است. اين رشته با گرايش‌هاي متنوع خود، زمينه‌هاي شغلي مختلفي را براي خانم‌ها به ارمغان مي‌آورد. در حالي كه بيشتر آقايان در گرايش قدرت فعاليت مي‌كنند، بانوان در گرايش‌هاي كنترل، مهندسي پزشكي و برق و الكترونيك فرصت‌هاي بهتري دارند. اين گرايش‌ها به دليل نياز روزافزون به تخصص‌هاي فني و مديريتي، زمينه‌هاي پيشرفت بيشتري را براي زنان فراهم كرده‌اند.

شركت در دوره‌هاي برق صنعتي براي بانواني كه به دنبال تقويت مهارت‌هاي خود و ورود به بازار كار هستند، بسيار مؤثر خواهد بود. اين دوره‌ها به آن‌ها كمك مي‌كند تا با مفاهيم و تكنيك‌هاي جديد آشنا شوند و توانمندي‌هاي فني خود را بهبود بخشند. با افزايش آموزش‌هاي تخصصي، انتظار مي‌رود تعداد مهندسين برق خانم در آينده افزايش يابد و جايگاه آنان در اين صنعت مستحكم‌تر شود. بانوان همچنين مي‌توانند از اين تخصص براي مهاجرت و اشتغال در كشورهاي پيشرفته استفاده كنند.

شروعي مطمئن براي آينده شغلي با ثبت‌نام در دوره‌هاي تخصصي

با توجه به رشد سريع بازار كار مهندسي برق، حضور در دوره‌ برق صنعتي مي‌تواند گامي اساسي براي ساختن آينده شغلي باشد. آكادمي ماهر با ارائه آموزش‌هاي تخصصي و به‌روز، شما را براي ورود به اين صنعت آماده مي‌سازد. با بهره‌گيري از تجربه مدرسان حرفه‌اي و امكانات پيشرفته اين دوره‌ها، فرصت‌هاي شغلي تازه‌اي در پيش روي شما خواهد بود. براي كسب اطلاعات بيشتر و ثبت‌نام، به وب‌سايت آكادمي ماهر مراجعه كنيد و اولين گام‌ها را براي دست‌يابي به آينده‌اي روشن برداريد.

در دنياي امروز، تابلوهاي برق صنعتي يكي از مهمترين اجزاي سيستم‌هاي برق‌رساني محسوب مي‌شوند. اين تجهيزات نه تنها در كارخانجات و واحدهاي صنعتي بلكه در ساختمان‌هاي بزرگ نيز به كار مي‌روند. در اين مقاله با ما همراه باشيد تا به بررسي مشخصات فني و انواع تابلو‌هاي برق صنعتي بپردازيم.

تابلو برق صنعتي چيست؟

تابلو برق صنعتي يك محفظه يا كابينت است كه تجهيزات الكتريكي مانند فيوزها، قطع‌كننده‌ها، كليدها، و ساير وسايل حفاظتي را در خود جاي مي‌دهد. اين تجهيزات براي توزيع و كنترل جريان برق به‌كار مي‌روند و نقش حياتي در تأمين ايمني و كارايي سيستم‌هاي برق‌رساني دارند.

مشخصات فني تابلو برق صنعتي

براي درك بهتر تابلو برق صنعتي، نياز است تا با مشخصات فني آن آشنا شويد. اين مشخصات شامل موارد زير مي‌باشد:

-جنس بدنه: معمولاً از فلزاتي مانند فولاد يا آلومينيوم ساخته مي‌شوند.

درجه حفاظت: بر اساس استاندارد IP (Ingress Protection) طبقه‌بندي مي‌شوند كه ميزان مقاومت در برابر گرد و غبار و آب را نشان مي‌دهد.

ظرفيت جريان: توانايي عبور جريان برق از تابلو بستگي به نوع و تعداد تجهيزات داخل آن دارد.

مقاومت در برابر حرارت: تابلو برق بايد قادر به تحمل دماهاي بالا و پايين باشد.

انواع تابلو برق صنعتي بر اساس نوع محل نصب

تابلوهاي برق صنعتي بر اساس محل نصب به چند دسته تقسيم مي‌شوند:

تابلو برق داخلي: اين نوع تابلوها در داخل ساختمان‌ها نصب مي‌شوند و معمولاً داراي حفاظت كمتري در برابر عوامل محيطي هستند.

تابلو برق خارجي: اين نوع تابلوها در فضاي باز نصب مي‌شوند و داراي درجه حفاظت بالا (معمولاً IP65 و بالاتر) مي‌باشند.

انواع تابلو برق صنعتي بر اساس نوع قرارگيري در محل

تابلوهاي برق صنعتي بر اساس نحوه قرارگيري در محل نصب به دو دسته كلي تقسيم مي‌شوند:

تابلو برق ديواري: اين نوع تابلوها به ديوار نصب مي‌شوند و معمولاً براي فضاهاي كم‌جا مناسب هستند.

تابلو برق زميني: اين نوع تابلوها روي زمين قرار مي‌گيرند و براي فضاهاي بزرگ و با تجهيزات بيشتر مناسب مي‌باشند.

تابلو برق صنعتي بر اساس نوع كاربرد

تابلوهاي برق صنعتي بر اساس نوع كاربرد نيز به چند دسته تقسيم مي‌شوند:

تابلوهاي فرمان:براي كنترل و مانيتورينگ فرآيندهاي صنعتي به كار مي‌روند.

تابلوهاي توزيع: براي توزيع انرژي برق ميان مصرف‌كنندگان مختلف استفاده مي‌شوند.

تابلوهاي كنترل موتور: براي راه‌اندازي و كنترل موتورهاي الكتريكي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

آموزش تابلو برق صنعتي توسط آكادمي ماهر

اگر به دنبال يادگيري و آموزش تابلو برق صنعتي هستيد، آكادمي ماهر بهترين گزينه براي شماست. اين آكادمي دوره‌هاي آموزشي متنوعي در زمينه طراحي، نصب و نگهداري تابلوهاي برق صنعتي ارائه مي‌دهد. با شركت در دوره‌هاي آكادمي ماهر، مي‌توانيد به مهارت‌هاي لازم براي كار با تابلوهاي برق صنعتي دست يابيد و به يك متخصص در اين زمينه تبديل شويد.

جمع بندي

تابلو برق صنعتي يكي از ضروري‌ترين اجزاي سيستم‌هاي برق‌رساني در صنايع مختلف است. اين تجهيزات با توجه به نوع محل نصب، نوع قرارگيري و نوع كاربرد به دسته‌هاي مختلفي تقسيم مي‌شوند. با آموزش‌هاي ارائه شده توسط آكادمي ماهر، مي‌توانيد به دانش و مهارت‌هاي لازم براي كار با تابلوهاي برق صنعتي دست پيدا كنيد.

در صنايع مختلف، ثابت نگه‌داشتن يك متغير در مقدار مشخص، مثل دما يا سطح مايع، امري رايج است. كنترلر PID يكي از روش‌هاي كارآمد و مقرون‌به‌صرفه براي دستيابي به اين هدف مي‌باشد. اين كنترلر با تنظيم دقيق يك متغير كنترلي، مثل توان المنت گرمايي يا جريان سيال، متغير مورد نظر را در مقدار مطلوب خود  حفظ مي‌كند. در ادامه با اصول عملكرد و كاربردهاي عملي اين كنترلر آشنا مي‌شويم.

كنترل PID چيست؟

كنترل فرآيندها، قلب تپنده هر سيستم صنعتي و خودكاري است. در اين ميان، كنترل PID به عنوان يك روش كارآمد و پركاربرد، فرمانروايي مي‌كند و تقريباً در تمامي صنايع ردپايي از خود به جا گذاشته است.

اما PID چيست؟ اين روش كنترلي كه در اوايل قرن بيستم توسط "المر اسپري" معرفي و  بعدها توسط "زيگلر" و "نيكولز"  بهينه‌سازي شد، با تنظيم دقيق سه پارامتر اساسي (Proportional, Integral, Derivative)  به كنترل دقيق متغيرهاي حياتي مانند دما، فشار و سرعت مي‌پردازد.

كنترل PID از سيستم‌هاي پنوماتيك اوليه تا تجهيزات الكترونيكي پيشرفته امروزي، همواره جايگاه خود را حفظ كرده و به لطف ريزپردازنده‌ها،در قالب نرم‌افزار و سخت‌افزار در درايوها و PLC ها نيز گنجانده شده است.

صنايع غذايي، پلاستيك،نساجي و ... همگي از مزاياي كنترل PID بهره مي‌برند. به عنوان مثال، تنظيم دقيق دماي اكسترودر در توليد پليمر يا  كنترل دماي  پخت مواد غذايي در صنايع غذايي، تنها گوشه‌اي از كاربردهاي اين روش كنترلي كارآمد  هستند.

تئوري عملكرد كنترلر PID

كنترلر PID وظيفه تثبيت يك پارامتر (مثل دما، فشار و ...) را در يك مقدار مشخص، به نام "ست‌پوينت"، بر عهده دارد. اين كنترلر با آناليز "سيگنال خطا"، كه حاصل اختلاف بين مقدار فعلي پارامتر و ست‌پوينت است،  فرمان كنترلي را توليد مي‌كند.اما جادوي  كنترلر PID در  سه  ترم  آن نهفته است:

1. ترم تناسبي: اين ترم به خطاي فعلي سيستم حساس بوده و واكنشي متناسب با آن نشان مي‌دهد. هرچه خطا بيشتر، واكنش اين ترم قوي‌تر خواهد بود.

2. ترم انتگرال‌گير: اين ترم حافظه كنترلر است!خطاهاي گذشتهرا در نظر گرفته و از تكرار آن‌ها جلوگيري مي‌كند. اين ويژگي باعث حذف خطاي حالت ماندگار مي‌شود.

3. ترم مشتق‌گير: اين ترم آينده‌نگر است و با پيش‌بيني روند تغييرات خطا، از بروز نوسانات شديد در سيستم جلوگيري مي‌كند.

كنترلر PID  با تركيب هوشمندانه اين سه ترم،  فرمان كنترلي را  به  تجهيزات  مورد نظر (مانند موتور، شير و ...)  ارسال كرده  و  با  دريافت  بازخورد  از  سنسور،  پارامتر  مورد نظر  را  به  طور  پايدار  در  نقطه  ست‌پوينت  حفظ  مي‌كند.

محدوديت‌هاي كنترلر PID

با وجود كارايي مطلوب كنترلر PID در بسياري از سيستم‌هاي كنترلي، اين روش در برخي موارد با محدوديت‌هايي مواجه است.

يكي از مشكلات اصلي كنترلر PID اتكاي آن به فيدبك ثابت و عدم آگاهي از شرايط متغير پروسه است. اين مسئله باعث وابستگي شديد عملكرد سيستم به تغييرات آن متغير خاص شده و ساير تغييرات احتمالي در پروسه را ناديده مي‌گيرد. در نتيجه، با تغيير قابل توجه پارامترهاي پروسه، ضرايب PID  از تنظيم خارج شده و نيازمند تنظيم مجدد خواهند بود. به عبارت ديگر،كنترلر PID انعطاف پذيري كافي براي تطبيق با تغييرات  پارامترهاي پروسه را ندارد.

همچنين، كنترلر PID در مواجهه با سيستم‌هاي غيرخطي و نامتقارن (برخلاف سيستم‌هاي خطي و متقارن) كارايي مطلوبي ارائه نمي‌دهد. به عنوان مثال در كنترل فلو توسط كنترل‌ولو، كه رفتاري غيرخطي دارد،كنترلر PID به شدت به تغييرات متغيرهاي پروسه حساس بوده و مستعد ناپايداري است.

نمونه‌اي از سيستم نامتقارن، كنترل دماي يك سيستم HVAC  است كه گرمايش آن از طريق هيتر (فعال) و خنك‌سازي آن غيرفعال است. در اين سيستم، نوسان و بالازدگي سيگنال كنترلي محتمل بوده و پاسخ PID به تغييرات دما  با كندي صورت مي‌گيرد.

از ديگر محدوديت‌هاي كنترلر PID مي‌توان به حساسيت بالاي ترم مشتق‌گير به نويز فركانس‌بالا اشاره كرد كه در محيط‌هاي صنعتي  منجر به نوسان خروجي و ناپايداري كنترلر مي‌شود.

جمع بندي

با وجود پيشرفت‌هاي فراوان در حوزه كنترل، كنترلر PID همچنان يك انتخاب محبوب در صنعت باقي مانده است.  سادگي پياده‌سازي، قيمت مناسب و امكان پياده‌سازي نرم‌افزاري آسان در ريزپردازنده‌ها از مزاياي كليدي آن به شمار مي‌رود. اگرچه اين كنترلر محدوديت‌هايي دارد، اما روش‌هاي كنترلي و نرم‌افزاري مدرن تا حد زيادي بر اين كاستي‌ها غلبه كرده‌اند. تجهيزات جديد كنترلي PID با افزودن قابليت‌هاي نرم‌افزاري، كارايي و سادگي استفاده از آن را نسبت به نسخه‌هاي قديمي به طور چشمگيري بهبود بخشيده‌اند.

در دنياي اتوماسيون صنعتي،  PLC نقش كليدي ايفا مي‌كند. اين سيستم‌ها با ورود به صنايع مختلف،سرعت و دقت فرايندها را افزايش داده و عملكرد كلي را بهبود مي‌بخشند. در اين مقاله به بررسي PLC  و كاربرد آن در اتوماسيون صنعتي مي‌پردازيم.

منظور از plc چيست؟

PLC مخفف Programmable Logic Controller يا همان كنترل‌كننده منطقي قابل برنامه‌ريزي است. اين مغز متفكر صنعتي، در واقع يك كامپيوتر كوچك است كه با دريافت داده از ورودي‌ها، پردازش اطلاعات و اجراي دستورات از پيش تعيين شده، خروجي مورد نظر را ارائه مي‌دهد.

PLCها با كنترل دقيق فرآيندهاي صنعتي، دقت و كيفيت خروجي را افزايش مي‌دهند. امروزه اين تكنولوژي به عنوان يكي از اركان اصلي سيستم‌هاي كنترل صنعتي در سراسر جهان شناخته مي‌شود و تسلط بر آن براي طيف وسيعي از مشاغل، از مهندسين طراح تا تكنسين‌هاي برق، يك مهارت ضروري محسوب مي‌شود.

نقش PLC هاي صنعتي

در دنياي صنعت امروز،  PLC (كنترل كننده منطقي قابل برنامه ريزي) نقشي انكارناپذير و موثر در  اتوماسيون صنعتي ايفا مي‌كند. اين دستگاه‌هاي هوشمند با قابليت نظارت و كنترل بر طيف وسيعي از سنسورها و محرك‌ها،  قادرند  مديريت كل خط توليد را بر عهده بگيرند. 

استفاده از PLC در اتوماسيون صنعتي مزاياي قابل توجهي را به همراه دارد كه از جمله آنها مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

افزايش دقت، انعطاف پذيري و قابليت اطمينان سيستم‌هاي اتوماسيون:  PLCها با دقت و سرعت بالا، عملكرد سيستم را بهينه كرده و خطاهاي احتمالي را به حداقل مي‌رسانند.

كاهش هزينه‌ها: در مقايسه با ساير فناوري‌هاي اتوماسيون، PLC  گزينه‌اي مقرون به صرفه‌تر محسوب مي‌شود.

برنامه نويسي آسان و انعطاف پذير: نرم افزار PLC از انعطاف پذيري بالايي براي برنامه نويسي برخوردار است و امكان اعمال تغييرات دلخواه در برنامه را به راحتي فراهم مي‌كند.

استفاده از زبان‌هاي برنامه نويسي مختلف:  PLC از زبان‌هاي برنامه نويسي متنوعي پشتيباني مي‌كند كه  يادگيري و درك برنامه نويسي آن را براي كاربران تسهيل مي‌كند.

قابليت اتصال به كامپيوتر:  اتصال PLC به كامپيوتر از طريق پروتكل‌هاي ارتباطي استاندارد به سادگي امكان‌پذير است.

تنوع در اندازه و كاربرد:  PLCها در اندازه‌هاي مختلفي متناسب با نيازهاي متنوع صنايع طراحي و توليد مي‌شوند.

سرعت بالا:  يكي از برجسته‌ترين ويژگي‌هاي PLC،  سرعت بالاي آن در انجام عمليات است. اين دستگاه‌ها بدون نياز به بوت شدن، وظايف خود را با سرعت و دقت انجام مي‌دهند.

طول عمر بالا و نياز كم به تعمير و نگهداري:  PLCها از دوام و طول عمر بالايي برخوردارند و به ندرت نياز به تعمير يا تعويض پيدا مي‌كنند.

به طور خلاصه، PLC با  ارائه راهكارهاي نوين و كارآمد در اتوماسيون صنعتي،صنايع مختلف را در مسير  دستيابي به بهره‌وري و سودآوري بيشتر ياري مي‌كند.

PLC چگونه كار مي‌كند؟

كنترل‌كننده‌هاي منطقي برنامه‌پذير (PLC) انقلابي در اتوماسيون صنعتي به پا كرده‌اند. اين دستگاه‌هاي قدرتمند، با پردازش سيگنال‌هاي ورودي و صدور فرمان‌هاي خروجي، كنترل فرآيندهاي صنعتي را به شكلي دقيق و قابل اطمينان در دست مي‌گيرند. اما **PLC چگونه كار مي‌كند** و چگونه مي‌تواند چنين وظيفه حساسي را بر عهده بگيرد؟

هر PLC يك چرخه عملياتي سه مرحله‌اي است كه به طور مداوم تكرار مي‌شود:

1. خواندن داده‌هاي ورودي: در اين مرحله، PLC با استفاده از ماژول‌هاي ورودي، اطلاعات را از حسگرها، سوئيچ‌ها و ساير تجهيزات متصل به خود دريافت مي‌كند. اين اطلاعات مي‌تواند شامل وضعيت روشن يا خاموش بودن يك دستگاه،  اندازه‌گيري پارامترهايي مانند دما، فشار يا سطح و ... باشد. PLC اين داده‌هاي خام را جمع‌آوري كرده و براي پردازش به CPU خود ارسال مي‌كند.

 2. اجراي برنامه منطقي: مغز متفكر PLC،  يك CPU  يا واحد پردازش مركزي است كه وظيفه اجراي برنامه‌هاي از پيش نوشته شده توسط مهندسان و تكنسين‌ها را بر عهده دارد. اين برنامه‌ها  كه با استفاده از زبان‌هاي برنامه‌نويسي  ويژه PLC  مانند Ladder Logic  نوشته مي‌شوند،  شامل مجموعه‌اي از دستورالعمل‌ها  و منطق كنترلي هستند.  CPU با ارزيابي داده‌هاي ورودي دريافتي و تطبيق آنها با منطق برنامه، تصميم مي‌گيرد چه فرمان‌هايي را براي خروجي‌ها صادر كند.

3. به‌روزرساني داده‌هاي خروجي: در نهايت، بر اساس نتايج بدست آمده از  اجراي برنامه، PLC  از طريق ماژول‌هاي خروجي خود، فرمان‌هاي لازم را به تجهيزات خروجي مانند موتورها، شيرهاي كنترلي، چراغ‌هاي هشدار و ... ارسال مي‌كند. به عنوان مثال، اگر  سنسوري  افزايش دما را  در يك مخزن تشخيص دهد و  برنامه PLC  نيز به گونه‌اي  نوشته شده باشد كه  در صورت  افزايش دما،  پمپ  آب  خنك‌كننده  را  فعال  كند، PLC  فرمان فعال‌سازي پمپ را به  ماژول خروجي  مربوطه  ارسال  كرده و  پمپ  را  روشن  مي‌كند.

نقش PLC در اتوماسيون صنعتي

با توجه به عملكرد  دقيق، سريع و قابل اطمينان PLC ها،  اين  دستگاه‌ها   به   ستون فقرات  اتوماسيون صنعتي   تبديل   شده‌اند.  استفاده از   PLC  ها مزاياي   فراواني  را  براي  صنايع  به  ارمغان  مي‌آورد   كه   از   جمله   آنها   مي‌توان به  افزايش  سرعت و دقت در  انجام  فرآيندها،  كاهش  هزينه‌هاي  توليد،   بهبود   كيفيت  محصولات  و  افزايش   ايمني در محيط‌هاي  كاري  اشاره  كرد. با توجه به اهميت روزافزون  اتوماسيون  در  صنايع   مختلف،   انتظار   مي‌رود   نقش  PLC  ها  در  آينده   نيز  پررنگ‌تر   از   گذشته   باشد.

در دوره اتوماسيون صنعتي آكادمي ماهر، آموزش PLC نقش كليدي را در توانمندسازي شما براي ورود به صنعت پيشرفته امروز ايفا مي‌كند. اين دوره با رويكردي پروژه محور، شما را با انواع PLC، از جمله زيمنس، دلتا و فتك، آشنا كرده و برنامه‌نويسي آنها را با زباني ساده و گويا به شما آموزش مي‌دهد.  با يادگيري  PLC ،  قادر  خواهيد  بود   سيستم‌هاي  اتوماسيون  پيچيده  را  طراحي،  پياده‌سازي  و  عيب‌يابي   كرده   و   از  اين  طريق  فرصت‌هاي   شغلي   متنوعي   را  در  صنايع   مختلف   از   آن   خود   كنيد.

در دنياي امروز كه صنعت برق نقشي اساسي در توسعه و پيشرفت ايفا مي‌كند، تسلط بر تجهيزات مدرن برق صنعتي براي مهندسان برق امري ضروري است. يكي از اين تجهيزات حياتي،درايو يا كنترل‌كننده سرعت موتورهاي الكتريكي است.

دوره جامع و كاربردي آموزش درايو شما را براي ورود به دنياي درايوهاي الكتريكي آماده مي‌كند. در اين دوره،  با نحوه راه‌اندازي انواع موتورهاي الكتريكي با استفاده از درايو و همچنين  انتخاب و خريد درايو مناسب با نيازهاي مختلف آشنا خواهيد شد.

چرا آموزش درايو مهم است؟

درايوها،  كنترل دقيق سرعت، گشتاور و جهت حركت موتورهاي الكتريكي را  بر عهده دارند.  اين موضوع  منجر به افزايش كارايي و بهره‌وري سيستم‌هاي الكتريكي و  كاهش چشمگير مصرف انرژي مي‌شود.  بنابراين،  يادگيري  درايو  براي  مهندسان برق  و  علاقه‌مندان به  حوزه‌هاي  برق صنعتي و اتوماسيون  بسيار حائز اهميت  است و  فرصت‌هاي شغلي  فراوان و  پردرآمدي را  برايشان  فراهم مي‌كند..

محتواي دوره آموزشي درايو الكتريكي آكادمي ماهر

اين دوره آموزشي جامع، شما را از مفاهيم اوليه موتورهاي الكتريكي تا مهارت‌هاي عملي در راه‌اندازي و كنترل آن‌ها با استفاده از درايو هدايت مي‌كند.

آشنايي با موتورهاي الكتريكي

پيش از ورود به دنياي پيچيده‌ي درايوها، درك عميق از قلب تپنده‌ي آن‌ها، يعني موتورهاي الكتريكي، ضروري است. در اين بخش، با اصول بنيادي، مكانيزم عملكرد، مفاهيم كليدي و انواع مختلف موتورهاي الكتريكي به طور كامل آشنا مي‌شويد.

راه‌اندازي مستقيم موتورها

پس از آشنايي با ساختار و عملكرد موتورها، نوبت به يادگيري روش‌هاي مختلف راه‌اندازي مستقيم آن‌ها مي‌رسد. در اين مرحله، مباحثي همچون تفسير پلاك مشخصات موتور، اصول صحيح سربندي، فرمول‌هاي محاسباتي كاربردي و نكات ضروري براي راه‌اندازي ايمن و بهينه‌ي موتورها به صورت جامع آموزش داده مي‌شود.

ورود به دنياي درايوها

حال كه با موتورها و روش‌هاي راه‌اندازي مستقيم آن‌ها آشنا شديد، زمان آن رسيده است تا با دنياي جذاب و پركاربرد درايوهاي الكتريكي آشنا شويد. در اين بخش، انواع مختلف درايوها، ويژگي‌هاي منحصر به فرد هر يك، مزايا و معايب آن‌ها و  همچنين معيارهاي انتخاب درايو مناسب براي هر كاربرد خاص را فرا مي‌گيريد. سپس به صورت عملي با نحوه عملكرد داخلي درايو و مراحل گام به گام نصب و راه‌اندازي آن در يك محيط صنعتي آشنا خواهيد شد.

تمركز بر برندهاي مطرح

با توجه به تنوع بسيار زياد برندها و مدل‌هاي درايو موجود در بازار، در اين دوره تمركز اصلي بر روي سه برند پركاربرد و محبوب LS، Delta و Siemens خواهد بود. شما با جزئيات عملكرد، قابليت‌هاي ويژه و روش‌هاي متنوع راه‌اندازي و كنترل موتور با استفاده از اين درايوها آشنا شده و مهارت خود را در كار با آن‌ها ارتقا مي‌دهيد.

پروژه‌هاي عملي و كاربردي

مطمئناً آموزش‌هاي تئوري به تنهايي براي تبديل شدن به يك متخصص درايو كافي نيستند! به همين دليل، در طول دوره ده‌ها پروژه عملي و كاربردي براي شما در نظر گرفته شده است تا آموخته‌هاي خود را در عمل پياده‌سازي كرده و  مهارت‌هاي خود را در دنياي واقعي محك بزنيد. با اتمام اين دوره، شما به يك درايومن ماهر با توانايي تحليل، عيب‌يابي و راه‌اندازي انواع سيستم‌هاي مبتني بر درايو تبديل خواهيد شد.

 آموزش جامع و كاربردي درايو الكتريكي

آكادمي ماهر با ارائه دوره آموزش درايو من به صورت آنلاين، مسير شما را براي تسلط بر اين حوزه هموار مي‌كند. اين دوره با پوشش صفر تا صد مباحث، از اصول اوليه تا سطوح پيشرفته، و بهره‌گيري از مدرسان مجرب و متخصص صنعت برق، شما را براي ورود به بازار كار آماده مي‌كند.

دسترسي آسان به ويدئوهاي آموزشي در هر زمان و مكان، امكان برنامه‌ريزي شخصي براي يادگيري را فراهم مي‌كند. همچنين، پشتيباني و مشاوره تخصصي در طول دوره،  پاسخگوي سوالات و مشكلات شما خواهد بود.

جمع بندي

اين دوره جامع و كاربردي، شما را براي ورود به دنياي جذاب درايوهاي الكتريكي آماده مي‌كند. در دوره آموزشي درايو الكترونيكي آكادمي ماهر، با راه‌اندازي انواع موتورهاي الكتريكي، انتخاب درايو مناسب براي نيازهاي مختلف و  دانش فني مورد نياز براي تبديل شدن به يك متخصص برق صنعتي،  آشنا مي‌شويد. با شركت در اين دوره، مهارت‌هاي لازم براي كسب موقعيت‌هاي شغلي پردرآمد و يا ارائه مشاوره تخصصي به صنايع  را به دست آوريد.

براي اطلاعات بيشتر و ثبت‌نام در دوره آموزشي درايو الكترونيكي، به وب‌سايت MAHE.IR مراجعه كنيد.

آيا تا به حال به اين فكر كرده‌ايد كه چگونه مي‌توانيد مهارت‌هاي فروش خود را بهبود ببخشيد؟ فروش يكي از حرفه‌هايي است كه نه تنها نياز به دانش تخصصي دارد، بلكه هنر ارتباط موثر و توانايي متقاعد كردن ديگران نيز در آن نقش كليدي ايفا مي‌كند. در اين مقاله، به شما خواهيم گفت كه چرا شركت در يك "دوره آموزش فروش" مي‌تواند نقطه عطفي در مسير حرفه‌اي شما باشد.

چرا دوره آموزش فروش؟

در دنياي امروز، رقابت در بازارها بسيار شديد است و تنها كساني موفق خواهند بود كه بتوانند به طور مؤثر محصولات و خدمات خود را بفروشند. يك "دوره آموزش فروش" مي‌تواند به شما كمك كند تا با جديدترين تكنيك‌ها و استراتژي‌هاي فروش آشنا شويد و مهارت‌هاي خود را ارتقا دهيد. اين دوره‌ها معمولاً شامل مباحث متنوعي از جمله تكنيك‌هاي مذاكره، مديريت اعتراضات، و روانشناسي فروش هستند كه به شما كمك خواهند كرد تا مشتريان خود را بهتر بشناسيد و نيازهاي آن‌ها را به بهترين شكل ممكن برآورده كنيد.

مزاياي شركت در دوره آموزش فروش

شركت در يك "دوره آموزش فروش" مي‌تواند مزاياي بسياري داشته باشد. برخي از اين مزايا عبارتند از

افزايش اعتماد به نفس:

با يادگيري تكنيك‌ها و استراتژي‌هاي موثر، شما اعتماد به نفس بيشتري در مواجهه با مشتريان خواهيد داشت

افزايش درآمد:

مهارت‌هاي بهتر در فروش به معناي افزايش فروش و در نتيجه افزايش درآمد است

بهبود روابط با مشتريان:

يادگيري چگونه با مشتريان ارتباط برقرار كنيد و نيازهاي آن‌ها را بهتر درك كنيد، منجر به روابط طولاني‌مدت و سودمند خواهد شد.

چگونه يك دوره آموزش فروش مناسب پيدا كنيم؟

براي يافتن يك "دوره آموزش فروش" مناسب، بهتر است تحقيق كنيد و نظرات ديگران را بررسي كنيد. به دنبال دوره‌هايي باشيد كه توسط افراد و موسسات معتبر ارائه مي‌شوند و داراي محتواي به‌روز و كاربردي هستند. همچنين مي‌توانيد از شبكه‌هاي اجتماعي و انجمن‌هاي حرفه‌اي براي دريافت پيشنهادات و نظرات استفاده كنيد. يكي از بهترين دوره هاي آموزش فروشي كه شما ميتوانيد در آن به نتيجه مطلوبي كه در ذهن داريد برسيد دوره آموزش فروش آكادمي ماهر است.

پس از شركت در اين دوره، شما مهارت فروش هر نوع محصول يا خدماتي را به دست خواهيد آورد. اين دوره موجب افزايش اعتماد به نفس شما مي‌شود و قابليت ارائه محصولات و خدمات به مشتريان را به بهترين نحو ممكن در شما تقويت مي‌كند. همچنين، با بهره‌گيري از آموزش‌هاي كاربردي اين دوره، شما مي‌آموزيد كه چگونه اعتماد مشتريان را جلب كنيد و از اين طريق، اعتبار خود را در بازار فروش بهبود بخشيد.

جمع بندي

شركت در يك دوره آموزش فروش مي‌تواند تحولي بزرگ در مسير حرفه‌اي شما باشد. با يادگيري تكنيك‌ها و استراتژي‌هاي موثر، شما مي‌توانيد فروش خود را افزايش دهيد و روابط بهتري با مشتريان خود برقرار كنيد. اگر آماده‌ايد كه مهارت‌هاي فروش خود را به سطح بعدي برسانيد، همين حالا اقدام كنيد و در دوره آموزش فروش آكادمي ماهر معتبر ثبت‌نام كنيد. براي اطلاعات بيشتر و ثبت‌نام در بهترين دوره‌هاي آموزشي فروش، به سايت ماهر مراجعه كنيد و از مشاوره رايگان ما بهره‌مند شويد.

تصور كنيد در يك ساختمان صد طبقه زندگي مي‌كنيد و خانه شما در طبقه صدم است. حالا تصور كنيد كه هيچ آسانسوري در كار نيست! چرا؟ چون مدار فرمان چپ‌گرد راست‌گرد وجود ندارد! در اين صورت، براي رسيدن به خانه، هر روز بايد صد طبقه را با پاي پياده بالا برويد.  شايد در اين شرايط، رسيدن به وزن ايده‌آل چندان هم دور از ذهن نباشد!

آسانسورها يكي از بارزترين نمونه‌هاي كاربرد مدار فرمان چپ‌گرد راست‌گرد هستند. اين مدارها به موتورها اجازه مي‌دهند تا در دو جهت بچرخند و همين موضوع، حركت بالا و پايين آسانسور را ممكن مي‌كند. در اين مقاله، به بررسي مدار چپ‌گرد راست‌گرد، طراحي مدار فرمان و قدرت آن و همچنين شرط حفاظت كامل مدار مي‌پردازيم. اگر مي‌خواهيد با جزئيات راه‌اندازي بالابر به عنوان يكي از كاربردهاي مدار چپ‌گرد راست‌گردآشنا شويد، تا پايان اين مقاله با ما همراه باشيد.

مدار چپ‌گرد راست‌گرد چيست و چگونه كار مي‌كند؟

در آسانسورها و بالابرها،موتور الكتريكي وظيفه جابه‌جايي را بر عهده دارد. اگر شفت موتور فقط در يك جهت بچرخد، بالابر فقط مي‌تواند در يك جهت (بالا يا پايين) حركت كند. براي حل اين مشكل، مدار چپ‌گرد راست‌گرد طراحي شده است. اين مدار با تغيير جهت چرخش شفت موتور، امكان حركت بالابر را در دو جهت فراهم مي‌كند.

كاربردهاي گسترده مدار چپ‌گرد راست‌گرد

آسانسورها، بالابرها و كانوايرها از جمله آشناترين كاربردهاي مدار چپ‌گرد راست‌گرد هستند. براي تغيير جهت حركت آسانسور و بالابر بين طبقات و  همچنين  براي انتقال اجسام در كانوايرها، به مدار چپ‌گرد راست‌گرد نياز داريم.

كانواير (Conveyor) يا نوار نقاله، سيستمي است كه براي انتقال اشياء از نقطه‌اي به نقطه ديگر استفاده مي‌شود. اين سيستم  نقش مهمي در انتقال مواد اوليه و محصولات بين خطوط مختلف توليد  دارد.

 طراحي مدار قدرت و فرمان چپ‌گرد راست‌گرد براي موتور سه فاز بالابر دو طبقه

اولين قدم در پياده‌سازي پروژه مدار قدرت و فرمان چپ‌گرد راست‌گرد براي يك سيستم بالابر، تحليل دقيق سناريو و مشخص كردن جزئيات آن است. به عنوان مثال، فرض كنيد مي‌خواهيم يك موتور سه فاز را براي جابجايي كابين بالابر بين دو طبقه يك ساختمان به كار بگيريم. كنترل حركت كابين توسط دو شستي استارت و استپ، يكي در طبقه همكف و ديگري در طبقه اول، انجام مي‌شود.

با فشردن شستي استارت در طبقه همكف، سيستم بايد دو اقدام اساسي را انجام دهد:

1. تعيين موقعيت كابين: سيستم بايد تشخيص دهد كه كابين در كدام طبقه قرار دارد.

2. تعيين جهت چرخش موتور: بسته به موقعيت فعلي كابين و طبقه مقصد، سيستم بايد جهت چرخش موتور (چپ‌گرد يا راست‌گرد) را مشخص كند.

نكته كليدي: تغيير جهت چرخش شفت موتور از طريق تغيير ترتيب اتصال فازهاي L1، L2 و L3 به ترمينال‌هاي u1، v1 و w1 موتور امكان‌پذير است. به طور مثال، اگر با اتصال L1 به u1، L2 به v1 و L3 به w1 موتور در جهت راست‌گرد بچرخد، با تغيير اتصال L1 به w1، L2 به v1 و L3 به u1 جهت چرخش به چپ‌گرد تغيير خواهد كرد.

در ادامه به بررسي جزئيات بيشتر طراحي مدار قدرت و فرمان براي اين سيستم بالابر، شامل انتخاب تجهيزات مناسب، نحوه سيم‌بندي و پياده‌سازي منطق كنترلي، خواهيم پرداخت.

مدار قدرت چپ‌گرد راست‌گرد

مدار قدرت چپ‌گرد راست‌گرد،  ستون اصلي سيستم‌هاي حركتي در صنايع مختلف است و وظيفه كنترل جهت چرخش موتورها را بر عهده دارد. اين مدار از اجزاي كليدي مانند موتور، بيمتال، كنتاكتور و فيوز (يا مينياتوري) تشكيل شده است كه هر كدام نقشي حياتي در عملكرد صحيح و ايمن سيستم ايفا مي‌كنند.

موتور، به عنوان قلب تپنده اين مدار، وظيفه تبديل انرژي الكتريكي به انرژي مكانيكي و در نهايت ايجاد حركت را بر عهده دارد. در سيستم‌هاي چپ‌گرد راست‌گرد، موتور با قابليت چرخش در دو جهت، امكان جابجايي كابين يا هر نوع بار مكانيكي ديگري را فراهم مي‌كند.

بيمتال،  همانند يك محافظ هوشيار،  وظيفه حفاظت از موتور در برابر اضافه بار را بر عهده دارد. اين قطعه حساس به دما، در صورت افزايش بيش از حد جريان عبوري از مدار،  به سرعت عمل كرده و با قطع جريان، از آسيب ديدن موتور جلوگيري مي‌كند.

كنتاكتورها،  نقش كليدهاي الكتريكي قدرتمندي را در مدار قدرت چپ‌گرد راست‌گرد ايفا مي‌كنند.  دو كنتاكتور، يكي براي چرخش راست‌گرد و ديگري براي چرخش چپ‌گرد،  با اتصال و قطع جريان  مسير حركت موتور را تعيين مي‌كنند.

فيوزها يا مينياتوري‌ها،  آخرين سنگر دفاعي در برابر خطرات الكتريكي مانند اتصال كوتاه هستند. اين قطعات با سوختن خود در صورت عبور جريان بيش از حد، از آسيب ديدن ساير اجزاي مدار و وقوع آتش‌سوزي جلوگيري مي‌كنند.

در نهايت،  مدار قدرت چپ‌گرد راست‌گرد با هماهنگي دقيق اجزاي خود،  امكان كنترل دقيق و ايمن حركت را در صنايع مختلف  فراهم مي‌كند.

در مدار فرمان چپ‌گرد راست‌گرد ورود هم‌زمان كنتاكتورهاي K1 و K2  موجب اتصال كوتاه دو فاز مي‌شود. براي رفع اين مشكل و جلوگيري از اتصال كوتاه، مي‌توان از تيغه‌هاي بسته كنتاكتورها در مدار فرمان استفاده كرد تا از فعال شدن هم‌زمان دو كنتاكتور جلوگيري شود.

آن‌چه در اين مقاله بيان شد محتواي كمتر از يك ساعت از دوره آموزش برق صنعتي ماهر است. در بيش از ۱۵۰ ساعت آموزش تخصصي در اين دوره، صفر تا ۱۰۰ برق صنعتي خواهيد آموخت.

اتصال مستقيم كابل برق به ترمينال، ريسك داغي، آتش‌سوزي و برق گرفتگي را افزايش مي‌دهد. براي ايمني و اتصال مطمئن، از كابلشو استفاده كنيد. اين قطعه به عنوان رابط بين كابل و ترمينال، جريان الكتريكي را به طور موثر و ايمن منتقل مي‌كند. در ادامه با انواع كابلشو، نحوه نصب و كاربرد آن آشنا مي‌شويم.

اهميت كابلشو در پيشگيري از آتش سوزي تابلو برق

تا به حال به داخل تابلو برق دقت كردين؟ پر از سيم و كابله كه به قطعات مختلف وصل شدن. براي اينكه اين اتصال ها محكم و امن باشن از كابلشو استفاده ميشه.

يه خاطره از اهميت كابلشو بگم: يه بار يه تابلو برق تو يه شركت آتش گرفت. وقتي بررسيش كردم ديدم بعضي از سيم ها كابلشو نداشتن!

تكنسين برق ميخواست مسير سيم ها رو عوض كنه اما وقت نكرده بود كابلشو بزنه و  سيم لخت رو به ترمينال وصل كرده بود. همين اتصال ضعيف باعث جرقه، گرم شدن سيم و  آتش سوزي شد!

كابلشو اتصال بين سيم و تجهيزات رو محكم و مطمئن ميكنه و از  اتفاقاي خطرناك مثل آتش سوزي جلوگيري ميكنه.

كابلشو: اتصال امن و مستحكم در تابلو برق
كابلشو قطعه‌اي كوچك اما حياتي در تابلو برق است كه اتصال الكتريكي بين كابل و تجهيزات الكتريكي (مثل كليد و كنتاكتور) را برقرار مي‌كند. در واقع هرجا نوع هادي الكتريكي تغيير كند، كابلشو به كمك مي‌آيد.

مزاياي استفاده از كابلشو

اتصال محكم و مطمئن: كابلشو با فشرده شدن روي كابل، اتصال محكمي ايجاد مي‌كند و از شل شدن و قطع جريان برق جلوگيري مي‌كند.

انتقال جريان بهينه: با درگير كردن تمام سطح مقطع كابل، كابلشو جريان الكتريكي را به طور كامل منتقل مي‌كند.

جلوگيري از اتصال كوتاه: در كابل‌هاي رشته‌اي، كابلشو از پخش شدن رشته‌ها و خطر اتصال كوتاه جلوگيري مي‌كند.

مقاومت در برابر خوردگي:كابلشوها معمولاً از جنس مس يا آلومينيوم با روكش قلع ساخته مي‌شوند كه در برابر خوردگي مقاوم هستند.

استفاده از كابلشو در تابلو برق، ايمني و كارايي سيستم الكتريكي را تضمين مي‌كند.

ساختار كابلشو

كابلشو از دو بخش اصلي تشكيل شده است:

1. برل (Barrel) يا ساقه كابلشو

2. سطح تماس كابلشو با شينه

نحوه انتخاب كابلشو مناسب براي كابل

انتخاب صحيح كابلشو براي كابل بسيار اهميت دارد و مي‌تواند از مشكلاتي همچون افزايش حرارت، خوردگي، ايجاد جرقه يا حتي آتش‌سوزي جلوگيري كند. در ادامه به سه معيار اصلي براي انتخاب كابلشو مناسب مي‌پردازيم:

1. اندازه و ابعاد كابلشو
سطح مقطع، طول برل (Barrel) و قطر سوراخ اتصال كابلشو بايد با كابل و پيچ‌هاي مورد استفاده در ترمينال‌ها يا شينه‌ها همخواني داشته باشد. اگر سطح مقطع كابلشو بزرگتر از اندازه كابل باشد، اتصال الكتريكي كاملي برقرار نمي‌شود و احتمال آسيب به كابل وجود دارد. طول برل نيز بايد به گونه‌اي باشد كه از استحكام و ايمني اتصال اطمينان حاصل شود.

2. جنس كابلشو
جنس كابلشو نقش مهمي در انتخاب آن دارد. رايج‌ترين فلزات براي ساخت كابلشو شامل مس، مس قلع‌اندود، آلومينيوم، برنج و بي‌متال هستند. هر يك از اين فلزات ويژگي‌ها و كاربردهاي خاص خود را دارند:

كابلشوهاي مسي: رسانايي بالا و مقاومت در برابر خوردگي.

-كابلشوهاي مس قلع‌اندود: مناسب براي محيط‌هاي مرطوب و سخت به دليل مقاومت بيشتر در برابر خوردگي.

-كابلشوهاي برنجي: مقاوم در برابر فرسايش و اكسيداسيون، مناسب براي محيط‌هاي دريايي.

- كابلشوهاي آلومينيومي: سبك و ارزان، مناسب براي مدارهاي فشار‌ضعيف.

- كابلشوهاي بي‌متال: تركيبي از دو فلز، براي اتصال دو هادي از جنس‌هاي مختلف.

3. محيط و كاربرد

با توجه به محيط استفاده، كاربرد و سطح ولتاژ، مي‌توانيد جنس مناسب كابلشو را انتخاب كنيد. اين انتخاب مي‌تواند تاثير مستقيم بر عملكرد و ايمني سيستم داشته باشد.

تأثير دما و رطوبت بر نصب كابلشو

دما و رطوبت دو عامل مهم هستند كه مي‌توانند بر كيفيت عملكرد و طول عمر كابلشو تأثير بگذارند. دماي بالا مي‌تواند باعث انبساط و شل شدن اتصال كابلشو شود، در حالي كه دماي پايين ممكن است منجر به ترك‌خوردگي آن گردد. همچنين، رطوبت بالا مي‌تواند باعث خوردگي و كاهش رسانايي كابلشو شود. بنابراين، حتماً هنگام انتخاب كابلشو، شرايط دما و رطوبت محيط را در نظر بگيريد.

انواع كابلشو

بر اساس جنس فلز، كابلشوها به سه دسته تقسيم مي‌شوند:

1. كابلشو مسي

2. كابلشو آلومينيومي

3. كابلشو بي‌متال

مراحل نصب كابلشو
براي نصب كابلشو به كابل، بايد مراحل زير را دنبال كنيد:

1. جدا كردن عايق كابل: عايق كابل را به اندازه طول ساقه كابلشو جدا كنيد. براي اين كار از كاتر يا چاقوهاي كابل‌بُر استفاده كنيد و از استفاده از اره خودداري كنيد.

   2. قرار دادن هادي كابل در كابلشو: هادي كابل را داخل كابلشو قرار دهيد.

3. پرس كردن كابلشو: با استفاده از دستگاه پرس، كابلشو را محكم كنيد. اگر كابلشو از نوع پيچي است، پيچ‌ها را تا حدي بپيچانيد كه هرز شوند.

4. پوشاندن با شيرينگ حرارتي در نهايت، از شيرينگ حرارتي براي پوشاندن عايق كابل و ساقه كابلشو استفاده كنيد. سطح مقطع شيرينگ حرارتي بايد با سطح مقطع كابلشو همخواني داشته باشد. روي شيرينگ حرارتي دو عدد وجود دارد كه يكي قطر آن در حالت عادي و ديگري حداكثر قطر پس از حرارت را نشان مي‌دهد.

نكات ايمني و فني

ايمني: استفاده از دستكش الزامي است و ايمني بايد در اولويت قرار گيرد.

  ثابت نگه‌داشتن كابل: بهتر است كابل در زمان نصب توسط گيره ثابت نگه داشته شود.

تميزكاري: قبل از شروع پرس‌كاري، سطح كابل را تميز كنيد و شيرينگ حرارتي را در جاي خود قرار دهيد.

نحوه پرس‌كاري: پرس‌كاري بايد از قسمت خميده كابلشو (از بالا به پايين) انجام شود تا كابلشو از پايين آزاد باشد.

راستاي كابلشو و شينه: سطح تخت كابلشو بايد با شينه در يك راستا قرار گيرد.

اندازه لقمه پرس: سايز لقمه پرس بايد با سايز كابلشو همخواني داشته باشد تا از خراب شدن پرس و ايجاد تيزي كه منجر به تلفات گرمايي مي‌شود، جلوگيري شود.

زاويه نصب: در مواقعي كه كابل بايد با زاويه ۹۰ درجه يا كمتر نصب شود، از كابلشوهاي زاويه‌دار استفاده كنيد.

جمع‌بندي

كابلشو يك قطعه مهم براي اتصال كابل به تجهيزات مختلف مانند شينه و موتور است. اين قطعه از دو بخش اصلي تشكيل مي‌شود:

1. برل يا ساقه

2. سطح تماس با شينه

بر اساس جنس فلز، كابلشوها به سه دسته تقسيم مي‌شوند:

1. كابلشو مسي

2. كابلشو آلومينيومي

3. كابلشو بي‌متال

روش‌هاي اتصال كابلشو به كابل شامل دو روش اصلي است:

1. روش پرس‌كاري

2. روش پيچي

ترموكوپل ‌ها ساخته شده از دو صفحه‌ي فلزي با جنس متفاوت هستند كه از يك ‌طرف به هم متصل مي‌شوند. محل اتصال روي عنصر يا سطحي قرار مي‌گيرد كه مي‌خواهيم دماي آن را اندازه‌گيري كنيم. اين محل اتصال به محل اتصال داغ (Hot Junction) معروف است. انتهاي دوم صفحه‌ها در دماي پايين‌تر (دماي اتاق) نگهداري مي‌شود. اين اتصال به عنوان اتصال سرد (Cold Junction) يا اتصال مرجع (Reference Junction) شناخته مي شود.

عملكرد ترموكوپل بر اساس "اثر سيبك" است. بر اساس اين اثر، اختلاف دما بين اتصال داغ و سرد، باعث ايجاد اختلاف پتانسيل الكتريكي و در نتيجه ولتاژ مي‌شود. با اندازه‌گيري اين ولتاژ توسط ولت‌متر و تفسير آن، مي‌توان دماي اتصال داغ و در نتيجه دماي سطح مورد نظر را  محاسبه كرد.

انواع اتصالات ترموكوپل‌ها

سرعت عملكرد ترموكوپل با نوع اتصال آن رابطه مستقيم دارد.

ترموكوپل ها از نظر نوع اتصال به سه دسته تقسيم مي شوند:

اتصال آشكار: در اين نوع،  نقطه اتصال سيم ها  بدون پوشش محافظ قرار دارد.

اتصال زمين شده: در اين نوع، نقطه اتصال سيم ها  با غلاف ترموكوپل در تماس مستقيم است.

اتصال زمين نشده: در اين نوع، نقطه اتصال سيم ها  با غلاف ترموكوپل در تماس نيست.

انواع مختلف ترموكوپل چيست ؟

ترموكوپل ها، حسگرهاي دمايي پركاربردي هستند كه در انواع مختلفي با توجه به جنس فلزات سازنده، دسته‌بندي مي‌شوند.

ترموكوپل نوع K: از آلومل و كرومل ساخته شده و به دليل گستردگي محدوده دمايي (200- تا 1260 درجه سانتي‌گراد) و قيمت مناسب، محبوب‌ترين نوع ترموكوپل محسوب مي‌شود.

ترموكوپل نوع J:  از آهن و كنستنتان ساخته شده و با وجود محدوده دمايي كمتر (210- تا 750 درجه سانتي‌گراد) نسبت به نوع K، به دليل قيمت پايين‌تر، كاربرد گسترده‌اي دارد.

انتخاب نوع مناسب ترموكوپل به عواملي مانند محدوده دمايي، هزينه، طول عمر و شرايط محيطي بستگي دارد.

ترموكوپل نوع T: از فلزهاي مس و كنستنتان ساخته شده و براي اندازه‌گيري دماهاي پايين مناسب است. با حساسيت 43 ميكروولت بر درجه سانتي‌گراد، محدوده دمايي اين ترموكوپل بين 200- تا 350 درجه سانتي‌گراد است و در جوهاي اكسيدكننده كاربرد دارد.

ترموكوپل نوع E: از كرومل و كنستنتان تشكيل شده و نسبت به نوع K و J دقت و سيگنال قوي‌تري دارد. اين ترموكوپل بالاترين اختلاف پتانسيل را در هر درجه ايجاد مي‌كند و محدوده دمايي آن بين 270- تا 870 درجه سانتي‌گراد است. با اينكه هزينه آن بيشتر است، اما در مواقعي كه دقت و پاسخ سريع نياز است، بسيار مفيد است.

ترموكوپل نوع S: از پلاتين و 10 درصد روديوم ساخته مي‌شود و براي كاربردهاي با دماي بالا (بين 630 تا 1064 درجه سانتي‌گراد) استفاده مي‌شود. اين نوع در صنايع داروسازي و بيوتكنولوژي به دليل دقت بالا مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

ترموكوپل نوع R: مشابه نوع S است ولي با تركيب 87 درصد پلاتين و 13 درصد روديوم ساخته شده است. محدوده دمايي آن بين 0 تا 1600 درجه سانتي‌گراد است و در صنايع استفاده مي‌شود.

ترموكوپل نوع B: از پلاتين و راديوم (70 درصد پلاتين و 30 درصد راديوم) ساخته شده و براي دماهاي بين 871 تا 1704 درجه سانتي‌گراد مناسب است.

ترموكوپل نوع N: از نيكروسيل و نيسيل ساخته شده و مشابه ترموكوپل نوع K است ولي با حساسيت كمي كمتر. اين ترموكوپل براي شرايط كم‌اكسيژن، خلا و جوهاي اكسيدكننده مناسب است.

چگونه يك ترموكوپل مناسب انتخاب كنيم؟

براي انتخاب ترموكوپل مناسب بايد پنج نكته كليدي در نظر گرفته شود:

1. جزئيات كاربرد: نوع صنعت و كاربردي كه ترموكوپل در آن استفاده مي‌شود بايد مشخص شود.

2. محدوده دمايي: محدوده دمايي كه ترموكوپل در معرض آن قرار مي‌گيرد بايد تعيين شود.

3. زمان پاسخ‌دهي: طول زمان مورد نياز براي پاسخ‌دهي ترموكوپل بايد مشخص شود.

4. مقاومت به عوامل محيطي: مقاومت ترموكوپل در برابر عوامل شيميايي، سايش و ارتعاش بايد در نظر گرفته شود.

5. الزامات نصب: سازگاري ترموكوپل با تجهيزات موجود و شرايط نصب بايد مورد توجه قرار گيرد.

با در نظر گرفتن اين نكات، مي‌توان بهترين ترموكوپل را براي كاربرد خاص خود انتخاب كرد.